Water en ervaringskennis
Aanleiding
Het aantal mensen in de waterwereld met veel gebiedskennis neemt af. Is dat erg? Wij dachten in eerste instantie wel, maar het ligt - gelukkig - allemaal wat genuanceerder. In ons rapport treft u resultaten aan van het onderzoek dat we in de periode 2008 - 2010 hebben gedaan naar de positie van ervaring in de organisatie van kennis in het waterbeheer.
Enkele hoofdpunten
Het bijzondere van het rapport is dat het niet alleen gaat over mensen die in het waterbeheer actief zijn, maar de mensen komen zelf ook uitgebreid aan het woord. Het loont de moeite diagonaal door het rapport te gaan en hier en daar wat citaten te lezen. Dan ontstaat al gauw een beeld. U kunt dan zelf uw conclusies trekken. Drie punten die wij zelf hebben gevonden zijn:
- In waterorganisaties tekenen zich verschillende Sferen af. Een Sfeer kun je zien als een groep mensen met gelijke denkbeelden en gevoelens. Zo hebben we onder andere aangetroffen een bestuurlijk-politieke Sfeer, een rationaliserende Sfeer, een verwortelde Sfeer en een verbindende Sfeer. Ervaringskennis komt voor in alle Sferen en vormt een essentieel bindmiddel. We zien dat de Sferen uit elkaar drijven. En dat is een probleem.
- Als een belangrijke oplossingsrichting zien we Nieuw Vakmanschap. Daar willen we de komende jaren hard aan werken. Dit is niet het terugverlangen naar het traditioneel vakmanschap - want dat verdwijnt geleidelijk - maar elementen van het traditionele vakamnschap combineren met de moderne inzichten en instrumenten. Essentieel is dat nieuwe vakvrouwen en vakmannen niet stoppen met nadenken bij de papieren werkelijkheid, of zoals een geïnterviewde het stelde: "Waar de norm begint, houdt het verstand meestal op!"
- Kennis bij mensen kun je zien als een ijsberg: 10% is zichtbaar boven de zeespiegel, 90% bevindt zich eronder, onzichtbaar. Om dit onzichtbare deel in te brengen in projecten is het nodig elkaar verhalen te vertellen. Dat klinkt misschien simpel... en dat is het ook. Het onzichtbare deel van kennis komt in het spel via verhalen. Het is de kunst uit deze verhalen een narratief te construeren: een verhaal met een kop, een staart, een middenstuk en een clou. Veel goede projecten smoren in procedures - of sterven in schoonheid - omdat er geen richtinggevend narratief is.
