Nederland – Geldofcs

Ontwikkeling Ús Koöperaasje (2023 - 2024)

Ús Koöperaasje is de koepel van energiecoöperaties In Fryslân. Vanaf begin maart ben ik voor twee dagen in de week ingehuurd om bij te dragen aan het verstevigen van de belangen van onze leden en verder uitbouwen van activiteiten. De koepel is nu afhankelijk van een provinciale subsidie. De inzet is om eind 2024 volledig op eigen benen te staan.

FREON (vanaf 14 oktober 2022)

Op 14 oktober 2022 hebben we met elf partijen een propositie ondertekend richting Provinciale Staten in Fryslân. We bieden aan de gehele energietransitie vorm te geven zonder internationale energiebedrijven, op eigen kracht. Dat heeft geresulteerd in een motie op 30 november waarin PS opdraagt de haalbaarheid en aanvaardbaarheid van de propositie te onderzoeken.

Gebiedsprocessen Veenweide (2022 - 2023)

Het Nationaal Programma Veenweide is in het voorjaar van 2022 gestart met de deelexpeditie Gebiedsprocessen, uitgevoerd door het Nationaal Kennisprogramma Bodemdaling. In deze deelexpeditie ontmoeten gebiedsprocesbegeleiders uit Groningen, Friesland, Utrecht en Zuid-Holland elkaar om elkaar te inspireren en om concrete resultaten te boeken in de gebiedsprocessen. Er zijn twee werkvormen: de turbo-Werkplaats en de reflectiesessie. Zie ook YouTube-filmpjes via deze link

Kennisnetwerk Bodem en Ondergrond (2022 - 2023)

Het is van belang dat kennis over bodem en ondergrond wordt ingebracht in ruimtelijke projecten. Daarvoor is het van belang dat de mensen die deze kennis hebben elkaar weten te vinden. Daarom hebben het ministerie van IenW, de VNG, het IPO en de UvW het initiatief genomen kennisnetwerken in te richten op regionale schaal. In totaal doen zeven regio's mee, verspreid over geheel Nederland. De netwerken worden geduid als Regionale Schakelpunten (RSP's).

21 bouwstenen gebiedsontwikkeling (2020 - 2021)

Op 19 november 2019 is motie Geurts door de Tweede Kamer aangenomen. Deze roept op tot vernieuwing van gebiedsprocessen, zodat het verminderen van de negatieve effecten van droogte nadrukkelijker een plek krijgt. De opdracht daartoe is (deels) terechtgekomen bij ZON (Zoetwatervoorziening Oost-Nederland). Ik mocht als adviseur optreden. De werkwijze is geweest dat we intensief hebben gekeken naar twee projecten waar waterschappen trots op zijn. Het betreft de Boven-Regge (waterschap Vechtstromen) en de landgoederenzone rond de Baakse Beek (waterschap Rijn en IJssel). Op basis daarvan zijn 21 bouwstenen afgeleid. Ervaringen met de Beneden-Dinkel zijn benut om de bouwstenen aan te scherpen. Door te klikken op het plaatje kunt u de eindversie van het rapport downloaden.

Gemeenteraad Leeuwarden en Omgevingswet (2019 - 2020)

Als op 1 januari 2021 de Omgevingswet is ingevoerd, hebben de gemeenteraadsleden een andere rol bij omgevingsprocessen. Ze zijn meer kaderstellend. Tevens kunnen ze eisen stellen aan participatie. Echter, de besluitvorming rond ruimtelijke projecten ligt bij het college. Met de gemeenteraad wordt een proces doorlopen om vooral een scherpere invulling te geven aan de kaderstellende rol. Aan de hand van persoonlijk verhalen van de raadsleden zelf is een aantal balansen (knopen) opgesteld die richting geven aan de invulling van het gemeentelijke Omgevingsplan.

Dagelijks peilbeheer (2019 - 2021)

De drie waterschappen in Rijn-Oost hebben zichzelf de vraag gesteld: hoe goed doen wij het dagelijks peilbeheer? Daarvoor hebben we op interactieve wijze een maatlat ontwikkeld. Deze gaat niet alleen over peilen en waterstanden, maar ook over: het stellen van grenzen aan landgebruik, de mate van automatisering, de opleiding van medewerkers, de wijze waarop werkzaamheden worden aanbesteed, de manier van opschalen bij wateroverlast of droogte en de samenwerking tussen velmedewerkers en kantoormedewerkers. In de loop van 2020 wordt de maatlat uitgetest.

Omgevingswet gemeente Bernheze (2019 - 2020)

De Omgevingswet vraagt om een andere manier van werken dan te doen gebruikelijk. De inzet is om zoveel mogelijk te leren van omgevingsprojecten. Daarvoor hebben we een aantal bakens afgeleid, om basis waarvan processen geselecteerd, aangestuurd en geëvalueerd kunnen worden. Gemeenten streven veelal een integrale benadering na. Met de bakens wordt de basis gelegd voor een geïntegreerde werkwijze.

Leertraject Wateroverlast (2019 - 2021)

Een project in opdracht van STOWA in samenwerking met Tauw en Org ID, gaat over wateroverlastsituaties. De laatste jaren is steeds vaker sprake van extreme neerslag, waarbij kritische situaties optreden in zowel het landelijke als het stedelijke gebied. De waterschappen evalueren de situaties op degelijke wijze. De vraag is nu: kunnen de waterschappen ook van elkaar leren? Gaandeweg is duidelijk geworden dat ze niet alleen van elkaar kunnen leren, maar ook de waarde inzien van koppeling met dagelijks peilbeheer en gebiedsprocessen.

Schetsboek kennisdoorwerking (2019 - 2020)

Dit project, dat ik uitvoer met Twijnstra Gudde in opdracht van UP Bodem en Ondergrond, is een vervolg op het project over kennisdoorwerking. Eind 2020 houdt het UP op te bestaan, waarbij het wel van belang is dat de kennis opgedaan in de diverse projecten blijft leven. Dat lukt alleen als de opgedane inzichten worden toegepast en verrijkt in de praktijk rond bodem en ondergrond. We ontwikkelen een schetsboek als tool om dit proces te geleiden.

Praktijk en theorie bij waterveiligheid (2016 - 2018)

Door op de titel te klikken kunt het narratief downloaden dat gaat over de waarde van Werkplaatsen voor mensen die actief zijn in de wereld van waterveiligheid, gemnaakt in opdracht van POV Piping. De volgende personen zijn geïnterviewd: Alessandra Bizzarri (Rijkswaterstaat WVL), Erik Kraaij (HWBP), Gert Verwolf (ENW), Frens Dijkman (ILT), Harm Rinkel (ILT), Matthijs Kok (TU Delft en HKV), George Rouhof (Unie van Waterschappen) en Eric Jongmans (Waterschap Rivierenland). Tezamen vertellen ze het verhaal met een duidelijke boodschap: formules en data zijn steeds beter geworden door de jaren heen, maar het echte denkwerk wordt verricht door mensen.

Kennisdoorwerking Bodem en ondergrond (2017 - 2018)

Als we het over kennis hebben - een belangrijk onderwerp op de gehele website - denken velen aan universiteiten en kennisinstituten die kennis ontwikkelen voor mensen in de praktijk. Een eerste vraag is dan ook: hoe stroomt deze kennis? Bereikt deze de mensen in de praktijk? Maar er is meer. Iedereen ontwikkelt kennis. Vooral door te doén ontstaat er kennis. Van belang is dat ook deze vorm van kennis wordt gedeeld en gaat stromen, in een continu proces. In dit project, in opdracht van UP Bodem en Ondergrond én het Bodemtraineeship, wordt naast enkele workshops een Werknetwerk georganiseerd. Wederom een innovatie.

Klimaatadaptatie Zutphen (2017)

Zutphen is een stad aan de IJssel met veel uitstraling op het gebied van milieu en duurzaamheid. Bewoners nemen veel initiatieven en staan vaak in een gezonde wisselwerking met zowel gemeentebestuur als waterschapsbestuur. In 2017 hebben we een verkenning uitgevoerd naar de mogelijkheden voor klimaatadaptatie. De inzet is maatregelen te nemen ter bestrijding van wateroverlast en hittestress die ook bijdragen aan de economie en de sociale cohesie. In een tweetal workshops zijn vooral kansen in beeld gekomen.

Zoetwaterbeschikbaarheid (2017 - 2018)

Velen hebben een scherp beeld bij wateroverlast. Water valt met bakken uit de hemel en op de TV zie je boeren terneergeslagen door akkerweiden wandelen. Maar wat als het twee maanden achter elkaar droog is? In polders kun je veelal nog water inlaten vanuit het IJsselmeer of de rivieren, maar op de hogere zandgronden lukt dat niet. Daarvoor is project ZON: over de zoetwatervoorziening in Oost Nederland. Je kunt er namelijk goed op anticiperen, door water vast te houden in het voorjaar en te werken aan bodemgezondheid. In dit project brengen we het haalbare en aanvaardbare bij elkaar, in Werkplaatsen.

Gezonde verstedelijking (2015 - 2016)

Door op de titel te klikken kunt u een narratief downloaden. Het narratief is voornamelijk opgebouwd uit letterlijke citaten van medewerkers die de afgelopen drie jaar betrokken zijn geweest bij het programma Gezonde Verstedelijking van het ministerie van IenM. Het is spreektaal. De medewerkers zijn afkomstig van Rijkswaterstaat (RWS), de IenM beleidskern/stafdirectie, de gemeenten Utrecht, Schiedam en Eindhoven, het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en stedenbouwkundig bureau Posad. Gezamenlijk vertellen ze over het programma Gezonde Verstedelijking. Hett narratief vormt een geheugen van wat er gebeurd is en brengt leerpunten in beeld.

De Bernhezer Benadering (2015 - 2016)

In de loop der jaren is er in de gemeente Bernheze een manier van werken opgebouwd waarvan we vinden dat deze waardevol is en niet alleen behouden moet worden, maar ook versterkt en verspreid. Het gaat om de wijze van planvorming, de herinrichting van de openbare buitenruimte, de uitvoering van civieltechnische werken en het beheer & onderhoud. In het verhaal dat u kunt downloaden door op de titel te klikken volgt een selectie van karakteristieken van wat we de Bernhezer Benadering zijn gaan noemen. Bijzonder is dat de gemeente als eerste in Nederland het principe van adaptief beheer heeft omarmd.

Bodem en Water / ILB (2012 - 2013)

Op natuurlijke wijze hebben bodem en water een sterke relatie met elkaar. In het grondwater komen ze letterlijk samen. Toch werken de bodem- en waterwereld nog sterk langs elkaar. In een project van Agentschap NL (later Rijkswaterstaat Leefomgeving) hebben we met een team gesprekken gevoerd en gezocht naar mogelijkheden om de relatie te versterken. Hiervoor is een narratief verslag opgesteld, te dowloaden door op de titel te klikken. Hierin komen veel mensen uit de bodem- en waterwereld letterlijk aan het woord. Gezamenlijk vertellen ze het verhaal. Ook hebben we een narratief opgesteld voor ILB-2, de tweede Impuls Lokaal Bodembeheer. Elf adviseurs zijn de regio ingetrokken om op locatie mee te werken aan projecten waarbij bodem breder wordt bekeken dan tot dan toe gebruikelijk. Ook is in een aantal projecten gekeken naar de mogelijkheden voor ecosysteemdiensten.narratief ILB

Ecologie in Deventer (2012 - 2013)

Op 11 september 2012 is door het college van B&W van de gemeente Deventer opdracht gegeven een Beleidsagenda Ecologie op te stellen. Het gaat erom acties te benoemen die bij gaan dragen aan de instandhouding en versterking van ecologische waarden in de gemeente. Bijzonder bij de aanpak van het proces om te komen tot een beleidsnota is niet geweest het inventariseren van de aanwezige natuur om vervolgens streefwaarden te formuleren, maar dat er twee fietstochten zijn gemaakt met bewoners van Deventer die actief zijn in verenigingen en belangengroeperingen die te maken hebben met natuur en dat de beleidsagenda bepaald is op basis van de verhalen die zij vertellen. Hun verhalen zijn vastgelegd in een natuurnarratief (downloaden door op de titel te klikken)

Adaptief Waterbeheer in Liemt (2013 - 2016)

In het kader van de Watercoalitie is er een project gestart met de gemeente Boxtel. Het gaat om het klimaatproof maken van het dorp Liempde, uit te spreken als Liemt. Ooit waren in het dorp sloten aanwezig om het overtollig regenwater af te voeren, maar na de aanleg van de riolering begin jaren '60 is een deel van het slotenstelsel gedempt. Sindsdien is er ook regelmatig sprake van wateroverlast, vooral in de woningen. Centrale vraagstelling is: "Hoe kunnen we ervoor zorgen dat een druppel regenwater die in Liemt valt er zo lang mogelijk over doet om niet in het riool te komen?" Bij de aanpak worden de principes van adaptief waterbeheer toegepast. Er wordt aan de watercoalitie gewerkt van binnen naar buiten toe. De vorderingen worden geregistreerd in een narratief (downloaden door op titel te klikken).

Routekaart Afvalwaterketen (2011)

Als er één werkgebied is waar de ontwikkelingen erg snel gaan de laatste tijd, dan is dat wel de afvalwaterketen. Het begrip afvalwater is aan het verdwijnen en maakt plaats voor grondstoffen. De technische ontwikkelingen gaan zo snel dat er binnen enkele decennia alleen nog maar energiefabrieken zijn en grondstoffabrieken. In combinatie met de ontwikkelingen met het anders omgaan met regenwater en de veranderende voedselstrategie gaat de stedelijke leefomgeving er geheel anders uitzien. Door waterschappen en gemeenten is gezamenlijk een routekaart voor de afvalwaterketen opgesteld, bedoeld om enige coherentie te krijgen in de innovaties. Mijn eigen bijdrage bedroeg de lokale leefomegving, in en rond de woning.

Simulacra in een Rivierendelta (2013 - 2015)

Mensen handelen niet op basis van de werkelijkheid, maar op basis van de beelden die ze hebben van de werkelijkheid. Dat is zo, en zal ook zo blijven. Dan is het wel van belang dat die beelden niet te ver van werkelijkheid af komen te staan. Op het moment dat beeld en werkelijkheid nauwelijks meer een relatie hebben, spreken we over een Simulacrum. Het begrip is ooit geïntroduceerd door Plato. Voor een onderwerp als waterveiligheid is het van belang dat betrokkenen gevoel hebben en houden voor de realiteit en daarom hebben we voor de ENW een verkenning uitgevoerd (klik op titel).

Watercoalitie (2012 - 2017)

Om doelen - zoals geformuleerd in het Bestuursakkoord Water - te halen in de praktijk, moeten waterbeheerders samenwerken. Deels gebeurt dat al tussen gemeenten en waterschappen en zien we initiatieven waarbij ook het bedrijfsleven wordt betrokken. In het project Watercoalitie van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, worden de pijlen gericht op nieuwe vormen van samenwerking. Er wordt gezocht naar coalities die verrassend zijn, maar uiteindelijk beter in staat zijn om processen in beweging te krijgen dan de afzonderlijke overheidspartijen. Eén van de deelprojecten betreft het anders omgaan met regenwater in Delft, de TU-wijk Noord.

Hotspot Veenkoloniën (2011)

Nederland loopt voorop als het gaat om de klimaatadaptatie. Eén van de manieren om wetenschap en praktijk dichter bij elkaar te brengen is de zogenaamde hotspotbenadering. In concrete gebieden worden wetenschappelijke resultaten vertaald naar de praktijk. Dat heeft prachtige resultaten opgeleverd. Eén van de hotspots betreft de Veenkoloniën in Groningen en Drenthe. Dit is een gebied met veel potenties en wellicht is het mogelijk de Veenkoloniën zo in te richten dat er meer broeikasgassen worden gebonden dan uitgestoten. Het bijzondere van de Veenkoloniën is dat er niet alleen een vertaalslag heeft plaatsgevonden van wetenschap naar praktijk, maar dat ook de praktijk echt aan het woord is geweest en invloed heeft gehad op de te volgens strategie. Dit heeft geresulteerd in Veenergiek, een strategie waarin wetenschap en praktijk elkaar ontmoeten. Een beeld van keukentafelgesprekken krijgt u door op de titel te klikken.

Bewoners betrekken in Weert (2010 - 2011)

De gemeente Weert is op een aantal lokaties bezig met stedelijke vernieuwing. Zo wordt een groot deel van de openbare buitenruimte in het dorp Stramproy heringericht. Ik ben door de gemeente gevraagd om bij projecten van zowel de Grontmij als Tauw de interacties met de bewoners te verzorgen.
Het gaat erom interesse te tonen in de mensen die er wonen en werken en niet om "het creëren van draagvlak." Zie ook het essay (mei 2002) over de betrokkenheid van burgers bij het waterbeheer.

Klimaatbestendige IJsselvallei (2010)

In opdracht van de provincies Overijssel en Gelderland werk ik samen met Tauw aan een visie voor een klimaatbestendige IJsselvallei. Het gaat erom de gevolgen van klimaatverandering in beeld te brengen. Vastgesteld wordt welke projecten reeds worden uitgevoerd en welke taken er over blijven voor de provincies. Het project resulteert in de vaststelling van een strategie. Om tot deze strategie te komen hebben we gebruik gemaakt van de Driepuntsbenadering.

Aanjaagteam Waterketen (2008 - 2013)

Vanaf 2008 zia ik het aanjaagteam voor de waterketen. Met dit team hebben we een langetermijnvisie, tezamen met een grote groep betrokkenen in het werkveld. In 2009 hebben we de visie gebracht naar betrokkenen bij de waterketen en in 2010 en 2011 hebben we ervaringen uit de praktijk opgehaald. Halverwege is de focus wel iets veranderd. De doelmatigheidsdiscussie over de waterketen is meer centraal komen te staan. Onze inzet is om aan te tonen dat juist door realisatie van de visie de waterketen doelmatiger wordt. Een narratief over de visie kunt u downloaden door op de titel te klikken.

Legofiseren van de waterketen (2010 - 2012)

In 2009 heb ik samen met Jikke Balkema, Ad Leenaars en Louis van der Kallen een prijsvraag gewonnen tijdens een creatieve werkdag in Eindhoven rond het thema "Innoveren in de waterketen doe je samen." Wij zijn toen gekomen met het concept van legofiseren. Het gaat om het standaardiseren van bouwstenen voor de duurzame waterketen, zodat deze geschikt kunnen worden gemaakt voor massaproductie. Lego hanteren we hier als metafoor. In 2010 hebben we de samenwerking met TNO gezocht om het legofiseren een stap verder te brengen. De visie over legofiseren kunt u downloaden door op de titel te klikken.

Cultuurhistorie en gebiedsontwikkeling (2008)

In 2009 heeft projectbureau Belvedere haar activiteiten beëindigd. Als een soort erfenis brengt ze publicaties uit over verschillende thema's rondom cultuurhistorie. Samen met Paul Berends heb ik een essay samengesteld over cultuurhistorie en gebiedsontwikkeling. Het essay is gebaseerd op twee groepsgesprekken met totaal negen personen. Citaten van deze personen zijn samengevoegd tot één verhaal, waarbij duidelijk wordt dat cultuurhistorie en gebiedsontwikkeling elkaar veel te bieden hebben. Het principe van Belvedere van "behoud door ontwikkeling" komt er prachtig tot in z'n recht. Door op de titel te klikken kunt u het essay downloaden.

Corridorstudie A59 (2008)

Een echte Mastercase, waaarbij ik samen met Roel Meilof van Goudappel Coffeng als master functioneerde. Drie gemeenten, de provincie, Staatsbosbeheer, het waterschap en enige andere organisaties hebben gedurende twee maanden intensief samengewerkt bij het ontwikkelen van een integrale visie voor de A59 en de omliggende regio, van 's-Hertogenbosch tot en met Waalwijk. De gemeente Heusden was initiatiefnemer. Tauw en Goudappel Coffeng deden een deel van het uitvoerende werk. Het resultaat is verrassend en goed ontvangen door de locale bestuurders.

Rotterdam Waterstad 2035 (2005)

De kern van de activiteiten lag in 2005, maar het proces gaat door. Rotterdam Waterstad ontwikkelt zich. De kiem daarvoor is gelegd voorafgaand aan de Architectuur Biënnale 2005, met als thema "The Flood." In een echte Mastercase hebben we gewerkt aan een strategie om Rotterdam economisch en sociaal sterker te maken en in dat proces te adapteren aan klimaatverandering. Het ontwerp, dat als maquette getoond werd tijdens de Biënnale, is onder andere bekroond met de NEPRON-prijs. Samen met Lodewijk van Nieuwenhuijzen mocht ik optreden als master in dit proces. Rotterdam Waterstad 2035 is een inspiratiebron voor vele andere Europese steden die te maken krijgen met overbelaste rioolsystemen, dreigende rivieren, een toenemende dynamiek in de grondwaterstanden en zeespiegelstijging. Door op de titel te klikken krijgt u een deel van het eindrapport te zien.